Betonowa kostka brukowa. Impregnować czy nie impregnować... oto jest pytanie ?
Impregnacja kostki brukowej oraz innych wyrobów z betonu polega na nałożeniu warstwy impregnatu do betonu na wyroby, które zostały już zamontowane.
Najważniejszym CELEM stosowania impregnacji jest poprawienie właściwości dekoracyjno- użytkowych wyrobów z betonu.
Stosując impregnaty do betonu o określonych właściwościach, możemy uzyskać nastepujące cechy wyrobów betonowych:
- Znacznie ciekawsze walory dekoracyjne wyrobów betonowych. Intensywne kolory kostki brukowej, efekt "mokrego betonu", lekki połysk kruszywa w kostkach brukowych płukanych.
- Dodatkową ochronę (w pewnym zakresie czasowym) wyrobów betonowych przed niektórymi rodzajami zabrudzeń.
- Ułatwione jest czyszczenie, pielęgnacja powierzchni wyrobów z betonu (w tym kostki brukowej).
- Ograniczone jest powstawanie zjawiska tzw. wykwitów wapiennych (węglanowych).
- Zwiększona jest odporność warstwy wierzchniej wyrobów betonowych na ścieranie.
Poniżej znajduje się zestawienie impregnatów do betonu oferowanych przez firmę (przykładowo) SCHOMBURG/ kraj: Niemcy/. Tabela zawiera również skrócone opisy właściwości danego impregnatu. Pełne opisy impregnatów znajdują się w kartach produktów na stronach producentów impregnatów. Przykładowe informacje o impregnacie SILEX GLOSS znajdują się tutaj: https://www.schomburg.com/pl/pl/produkty/silex-gloss
WAŻNE
Należy zapoznać sie z zawartością Kart produktów/ kart charakterystyki produktów poszczególnych impregnatów PRZED zakupem określonego impregantu do betonu.
Źródło tabeli powyżej: Strona internetowa firmy SCHOMBURG https://www.schomburg.com/pl/pl/grupy-produktow/dodatki-i-domieszki-do-betonu/podgrupy/impregnaty/produkty
Rozważając zastosowanie impregnatów do betonu należy również wiedzieć, że:
- Do impregnacji betonowej kostki brukowej można zastosować każdy środek impregnujący, który jest opisywany przez producenta jako środek przeznaczony do betonowej kostki brukowej.
- Należy przestrzegać zapisów zawartych w instrukcjach/ kartach technicznych oraz innych dokumentach dla danego środka impregnującego.
- Środki impregnujące (impregnaty do betonu i wyrobów z betonu) mogą wywoływać różne efekty dekoracyjne na nawierzchniach betonowych (np. efekt warstwy lakieru na powierzchni betonu).
- Niektóre środki mogą powodować zmiany np. kolorystyki nawierzchni z betonu /np. żółknięcie powierzchni wyrobów z betonu- kostki brukowej- zaraz po naniesieniu lub dopiero po jakimś czasie od zastosowania/.
Inne praktyczne uwagi dotyczące impregnowania wyrobów z betonu:
- Należy przeprowadzić próby działania danego środka w niewidocznym miejscu/ np. na kostkach brukowych, które są zamontowane w mniej eksponowanych miejscach/.
- NIE należy impregnować wyrobów z betonu, na których wystąpiło zjawisko tzw. wykwitów wapiennych. Więcej na temat wykwitów wapiennych https://rembud-lowicz.pl/wykwity-wapienne/
- Proces impregnacji wyrobów z betonu należy cyklicznie powtarzać. Impregnat ulega wypłukaniu w wyniku działania np. warunków atmosferycznych (głownie opadów).
- Warstwa impregnatu ulega ścieraniu w wyniku normalnego użytkowania nawierzchni wykonanej z wyrobów betonowych. Warstwa impregantu może ulegać nierównomiernemu ścieraniu się. Takie różnice mogą wpływać na ocenę wyglądu nawierzchni traktowanej jako całość.
Beton to materiał porowaty i stosunkowo nasiąkliwy. Przykładowo, zgodnie z normą PN-EN 1338 Betonowe kostki brukowe. Wymagania i metody badań, nasiąkliwość kostki brukowej może wynosić do 6%. Przy takim parametrze nasiąkliwości beton może być dosyć łatwo zabrudzony zanieczyszczeniami stałymi jak i ciekłymi. Liście z drzew i innych roślin ogrodowych oraz błoto z trawnika to tylko dwa przykłady zbrudzeń wystepujących przy normalnym użytkowaniu nawierzchni z betonowej kostki brukowej.
Impregnowanie wyrobów z betonu, w tym betonowej kostki brukowej, NIE jest konieczne i NIE jest wymagane od Odbiorców/ Inwestorów czy Użytkowników finalnych. Brak impregnacji wyrobów nie ogranicza uprawnień Nabywcy/ Odbiorcy wyrobów z tytułu rękojmi oraz gwarancji na wyroby.
Impregnowanie betonu, w tym nawierzchni wykonanych z betonowej kostki brukowej, ułatwia utrzymanie czystej nawierzchni, poprawia estetykę nawierzchni. Regularne powtarzanie impregnacji wydłuża trwałość wyrobów betonowych. Trwałość wyrobów betonowych uzyskujemy poprzez ogranicznie nasiąkliwości i podwyższenie odporności na ścieranie wyrobów betonowych. Dotyczy to zarówno betonowej kostki brukowej, płyt betonowych jak i pozostałych wyrobów z betonu.
Wykwity wapienne- przykra niespodzianka czy właściwość materiału budowlanego ?
Wykwity węglanowe, nazywane także wapiennymi, stanowią stale powracający problem związany z akceptacją przez Odbiorców wyglądu niektórych partii wyrobów betonowych. Dotyczy to zwłaszcza akceptacji przez Odbiorców wyglądu betonowej kostki brukowej oraz płyt betonowych. W przypadku wyrobów betonowych wytwarzanych z mieszanki betonowej o konsystencji wilgotnej na powierzchni dekoracyjnej (licowej) pojawiają się przebarwienia w kolorach od jasnych po szare, a nawet żółto-brązowo-brunatne.
Wykwity powstają w wyniku karbonatyzacji wodorotlenku wapnia – Ca(OH)2. Wodorotlenek wapnia Ca(OH)2, czyli portlandyt lub potocznie „wapno”, jest jednym z produktów hydratacji cementu (faz krzemianowych klinkieru portlandzkiego). Wykwity węglanowe powstają, gdy transportowany przez system porów kapilarnych wodorotlenek wapnia dostanie się na powierzchnię elementu betonowego.
Reakcja chemiczna przy powstawaniu wykwitów:
Ca(OH)2+CO2+H2O → CaCO3 ↓ +2H2O
Doktor Karl-Uwe Voß https://mpva.de/ueber-uns/team/voss.html wyróżnia trzy rodzaje wykwitów związanych z betonową kostka brukową:
- wykwity pierwotne występujące podczas dojrzewania kostki brukowej,
- wykwity wtórne, które pojawiają się później podczas składowania kostki brukowej,
- wykwity trzeciorzędne, które pojawiają się na kostce brukowej po jej ułożeniu.
Wymagania zawarte w normach i aprobatach technicznych nie definiują wykwitu węglanowego jako kryterium oceny jakości wyrobu. Zapisy zawarte w normie PN-EN 1338 „Betonowe kostki brukowe. Wymagania i metody badań” stanowią, że „ewentualne wykwity nie mają szkodliwego wpływu na właściwości użytkowe kostek brukowych i nie są uważane za istotne”. Odbiorcy natomiast argumentują, że kupili „czarną” a nie "białą" kostkę brukową.
Powstawania wykwitów wapiennych w przypadku wyrobów betonowych nie da się z całą pewnością uniknąć. Dlatego też wykwity wapienne/węglanowe należy przypisać do typowych cech (właściwości) materiałów budowlanych (również kostki brukowej) zawierających cement, co odbiorca musi zaakceptować. Odbiorca wyrobów z betonu, w tym kostki brukowej, powinien mieć świadomość możliwości wystąpienia zjawiska wykwitów wapiennych na wyrobach betonowych. W przypadku braku akceptacji dla wykwitów wapiennych należy zmienić materiał (służący np. do budowy nawierzchni drogowej) na materiał nie zawierający cementu- przykładowo granit lub asfalt. Informacje o właściwościach wyrobów betonowych są publikowane przez producentów w materiałach informacyjnych. Umożliwiają one zapoznanie się przez Odbiorców z najważniejszymi właściwościami wyrobów betonowych jeszcze przed zakupem.
Jak zagęszczać duże formaty kostek brukowych oraz płyt betonowych?
Do zagęszczania wyrównującego kostek brukowych oraz płyt betonowych o dużych wymiarach (o przekątnych wyrobów powyżej 30-40 cm) zaleca się wykorzystanie zagęszczarek rolkowych. Można również wykorzystać specjalne przystawki z nakładką rolkową do zagęszczarek płytowych (najczęściej wykorzystywanych w brukarstwie). Zagęszczarki rolkowe delikatnie przetaczają się po materiale zapobiegając przesuwaniu kostek brukowych i płyt betonowych. Ograniczają również do minimum kruszenie się narożników i krawędzi wyrobów z betonu.
Opisywane urządzenia (zagęszczarki rolkowe) to urządzenia do profesjonalnego zagęszczania płyt chodnikowych i kostki brukowej. Zagęszczarki rolkowe w delikatny i wydajny sposób umożliwiają przeprowadzenie procesu zagęszczania wyrównującego. Zalecamy wykorzystanie zagęszczarek rolkowych do zagęszczania wyrobów z linii wyrobów PORTOS, DAVOS, płyty VERONA, płyty 50/50 cm, płyty EKO ażurowe 40/60. Zagęszczarki rolkowe można również wykorzystać w przypadku kostek brukowych tzw. bezfazowych o stosunkowo niewielkich odstępnikach bocznych jak np. w kostce brukowej typu Holland.
Podsumowując zalety zagęszczarek rolkowych:
1. Są idealne do zagęszczania płyt chodnikowych i kostki brukowej w dużych rozmiarach ograniczając uszkodzenia elementów betonowych do minimum.
2. Umożliwiają wyjątkowo delikatne zagęszczanie kostek brukowych oraz płyt. Zapewniają delikatny nacisk na powierzchnie wyrobu z betonu i tylko nieznacznie ingerując w ich powłokę/ warstwę wierzchnią (dekoracyjną).
3. Umożliwiają wydajną pracę nawet w ciasnych przestrzeniach.
4. Zapewniają optymalny rozkład ciężaru urządzenia na rolkach z tworzywa.
Strona internetowa przykładowego producenta zagęszczarek rolkowych ( rolkowa płyta wibracyjna) to:
https://www.webermt.com/DE/pol/rolkowa-pyta-wibracyjna/